​ЭТНОСАРАЛЫҚ КЕЛІСІМ – ІШКІ САЯСИ ТҰРАҚТЫЛЫҚТЫҢ МАҢЫЗДЫ ФАКТОРЫ

Қазақстан Президенті Қасым - Жомарт Тоқаев ресейлік « Комсомольская правда » басылымына берген сұхбатында Ресеймен және Беларусь елімен қарым - қатынасы туралы көзқарасын , « Астық саласындағы ОПЕК » сияқты сияқты бірлескен жобаларға қатысты пікірін білдірді . ҚазАқпарат Мемлекет басшысының « Комсомольская правда » басылымына берген сұхбатының қазақ тіліндегі аудармасын ұсынды .

− Жүргізілген сауалнамаларға сәйкес , Ресей азаматтары Беларусь пен Қазақстанды ең жақын достас елдер деп санайды . Ал Қазақстандағы мұндай сауалнамалар жайында не айтуға болады ?

− БіздіңелдіңазаматтарыүшінРесейеңжақынмемлекетжәнесолайболыпқалабереді. Екіхалықарасындағыөзарасенімментүсіністікғасырларбойықалыптасты. Қиын-қыстаукезеңдердебізәрдайымбіргеболдық. РесейменҚазақстанныңкөптегеназаматынтуыстық, достықжәнекәсібибайланыстарбіріктіреді. Ресейменарадағықарым-қатынастарымыздыңжақсыекенінжүргізілгенәлеуметтіксауалнамалардандаанықкөругеболады. Ұзақжылдарбойықазақстандықтардыңсіздіңмемлекетіңізгедегенсенімдеңгейі 75 пайыздантүспегенекен. Бұл – жоғары, еңмаңыздысы – тұрақтыкөрсеткіш. БіздіңқоғамРесейдістратегиялықсеріктесжәнеодақтасдепқабылдайды.

− Қазақстан , мәселен , Ресей мен Беларусь сияқты Одақтас мемлекеттің құрамына кіруі мүмкін бе ? Мұндай Одақтас мемлекетке бірыңғай валюта , кеден , Бірыңғай парламент қажет бола ма ? Әлде біздің бағытымыз Еуразиялық экономикалық одақты қандай да бір « Шығыс Еуроодағына » айналдыру ма ? Бұл қаншалықты мүмкін ? 10-20 жылдан кейін қандай болады деп ойлайсыз ? Біздің ынтымақтастығымыздың , бірлескен жобаларымыздың қайсысының келешегі зор деп санайсыз ?

− ҚазақстанРесейменжәнеБеларусьпенекіжақтыформаттада, интеграциялықбірлестіктер (ЕАЭО, ҰҚШҰ, ТМД) аясындадатығызжұмысжүргізіпкеледі. РесейменБеларусьсияқтыОдақтасмемлекеттіңқұрамынақосылубіздіңжоспарымыздажоқ. Жоғарыдааталғанұйымдараясындаинтеграцияныоданәрідамытубасымбағытымызболыпқалабереді. ЕуразиялықЭкономикалықОдақтыңәлеуетінтекэкономикалықодақретіндекүшейтугемүдделіміз. Кооперациялықбайланыстардыдамыту, тауарлардың, көрсетілетінқызметтердіңжәнежұмыскүшініңортақнарығынқұру, аталғанодаққамүшемемлекеттердіңинвестициялықтартымдылығынарттыруарқылыЕАЭО-ныжаһандықауқымдағытиімдіқұрылымғаайналдырааларедік. Бұлбағыттағыжұмыстаржүйелітүрдеілгерілеуде. 2025 жылғақарайортақэнергетикалықжәнеқаржылықнарыққалыптасады. Әсіресе, цифрлықықпалдастықперспективалыбағытболмақ. КейдеЕАЭО-да, тіптіеңжоғарыдеңгейде, қызупікірталастарболады, бірақбұлталқылаулародақтынеғұрлымтабысты, беделді, тартымдыетугедегенортақталпыныстыбілдіреді. Алоғаннемқұрайдықарау – анықдеградацияныңбелгісі.

− Нұрсұлтан Назарбаевтың орнына Президент болып сайланған сәтіңізден бері бір жылдан астам уақыт өтті . Бірақ ол үлкен саясаттан кеткен жоқ . Кейбір саясаттанушылар Қазақстанда бір қос билік пайда болды деген пікір айтып жүр .

− ТұңғышПрезидентНұрсұлтанНазарбаев – қазіргіҚазақстанныңнегізінқалаушы, ауқымыкеңтарихитұлға. Жақында (6 шілдекүні) бізЕлбасының 80 жасқатолғанмерейтойынатапөтеміз. Әрине, оныңелімізбенхалықаралыққауымдастықалдындағыеңбегіжөніндеайтамыз. Бізүшіноныңтарихижәнесаясимұрасынсақтапқалумаңызды. БұлҚазақстанныңмемлекеттілігіннығайтуүшінасақажет. Сондықтан, меніңсайлауалдыбағдарламамныңалғашқыпунктісабақтастықдепаталды. ҚазіргікүрделіжағдайдаН.Назарбаевменіңдағдарыстанжеделшығу, жаңаэкономикақұрып, азаматтарғаматериалдықкөмекберужөніндегібағытыманақтықолдаукөрсетті. Ешқандайқосбилікжоқ. БұлтуралыНұрсұлтанӘбішұлыныңөзідебірнешеретайттыжәнеқоғамдықазіргіПрезиденттіңайналасынабірігугешақырды.

− Мемлекет – сонда өмір сүріп жатқан халықтардың отбасы . Қазіргі уақытта Қазақстанда қанша орыс тұрады және олардың құқықтары қаншалықты қорғалған ?

− Біздіңпікірімізше, этносаралықкелісім – ішкісаяситұрақтылықтыңмаңыздыфакторы. Онсызелдіңорнықтыдамуымүмкінемес. Қазақстан – Ресейтәріздікөпұлттымемлекет. Менмұныүлкенстратегиялықартықшылықдепсанаймын. Біз «Бірлік – саналуандықта» қағидатынұстанамыз. Шынмәнінде, қазақстандықтарэтникалықшығутегінеқарамастан, өздерінбірыңғайхалық, біртұтасұлтсанайды. Қазақстанда «азұлттар» дегентүсінікжоқ. Қазақстанда 3,5 миллионнанастаморыстұрады. Жалпыхалықсаныбойыншаолардыңүлесішамамен 19% құрайды. Еліміздетұратынорыстарбіздіңхалқымыздыңажырамасбөлігісаналадыжәнебарлыққұқықтарғаие. Жақындашетелдіканалитикалықматериалдардыңбірінен «Қазақстандағыорысдиаспорасы» дегенсөздікөзімшалыпқалды. Шындыққақайшыкелетінмұндайсөздердімүлдемқолданбаутуралыөзіміздіңидеологтарменсарапшыларғаескерттім. Орыстар – біздіңхалқымыздыңбірбөлігі. ОларҚазақстанныңқалыптасуына, дамуыназорүлесқосты. Оныұмытуғаболмайды. Көптегенорысесімдерібіздіңтарихымыздаалтынәріппенжазылған: ГригорийПотанин, ПавелЗенков, ЕвгенийБрусиловский, АлександрЗатаевич, АлександрБараев, СергейЛуганский, ИванШухов, ИванПанфилов, ИванПавлов, НиколайМакиевский. Бұларданбөлек, басқадакөптегеназаматтарбар. Олар – Қазақстанныңмақтанышы. ГеннадийГоловкин, АлександрВинокуров, ОльгаРыпаковасекілдіқаншамаатақтыспортшыларымызәлемніңспортареналарындаҚазақстанныңнамысынқорғап, абыройынасқақтатыпжүр.

− Ресей мен Қазақстан – әлемдегі ірі астық өндіруші әрі экспорттаушы елдер . Бағаны үйлестіру үшін « Астық саласындағы ОПЕК » құру бастамасына қалай қарайсыз ?

− РесейменҚазақстанәлемдегібидайэкспорттаушыелдердіңалғашқыондығынакіреді. Әлемдікбидайэкспортындағыбіздіңүлесіміз 3% құрайды. ОПЕК-тіңшешімдерімұнайбағасыныңқолайлыболуынақолжеткізуүшінөндіріскөлемінтежеугебағытталғаныбелгілі. «АстықсаласындағыОПЕК» құруастықнарығыныңтұрақтылығынқамтамасызетугежәнеастықтыңбағасынақатыстысаясаттыүйлестіругебағытталғанқызықтыбастамаболуымүмкін. Дегенмен, астықнарығыныңөзерекшелігібар. Ауарайыменегінтүсімібағағаелеуліықпалетеді. Қазақстандықосаалғанда, бірқатарелдіңтеңізгетікешығаалмауынабайланыстынақтысауда-саттықшектеулерболады. Мұндайшектібағалардыңенгізілуіненаталғанелдерзардапшегуімүмкін. Соданкейінмұндайкартельқұрубарысындаастықөндірісішағынмемлекеттердіңмүдделерінескерукерек. Сондай-ақ «АстықсаласындағыОПЕК» құруісіндеоныңДСҰстандарттарынасәйкескелуіндеойлануқажет. Дегенмен, осытұжырымдаманыңөзімүдделімамандардыңталқылауынаәбденлайық.

− Бір жыл бұрын « Комсомольская правда » газетінің арнаулы тілшісі Дмитрий Стешин Қазақстанды аралап жүріп , Сіздің еліңіздегі орыс азаматтармен сөйлесіпті . Сонда олардың көпшілігі елді мекендердің атауын өзгерту белең алғанын , билік органдарына қызметке тұру барысында славян жұртшылығы өкілдерінің қандай да бір қиындықтарға тап болатыны секілді тенденцияларды атап өтіпті .

– Тұтаселдімекендердіңатауынжаппайөзгертужүріпжатқанжоқ. Бірқатарелдімекендерменкөшелердіңбайырғыатауларықайтарылыпжатыр. «Тепловозная», «Приканальная» секілдіСоветдәуіріненқалғанжәнежергіліктітұрғындарарасындатанымалемес, үндеспейтінатаулар, топонимдертарихқойнауынажіберілді. Әрбіратаудыөзгертуалдындатүсіндіружұмыстарыжүргізіліп, тарихинегіздеме, сауалнамаларменжиналыстардаайтылғаназаматтардыңпікірлеріескеріледі. Билікорысшаатаулардыңбәріналыптастаудымақсатетпейді. ЖақындағанаҚарағандыдаГригорийПотанинменАлександрЗатаевичкөшелеріпайдаболды. Мемлекеттікқызметкетұрғысыкелетіндердікемсітутуралыпікірмендекелісеалмаймын. Бүгіндеславянжәнеөзгедеэтникалықтопөкілдеріүкіметтікмекемелерде, Парламенттежәнемәслихаттардақызмететіпотыр. Орыстаршағынжәнеортабизнесті, өнеркәсіппенауылшаруашылығындамытуғаелеуліүлесқосуда. Конституциябойыншаорыстілімемлекеттікоргандардаресмитүрдеқолданылады.

− Екінші жағынан алып қарасақ , Қазақстандағы орыстар негізінен солтүстік және шығыс өңірлерде шоғырланған . Кейбір сарапшылар Қазақстанда Қырым немесе Донбасс сценарийінің қайталануы туралы « болжам жасап жүр ».

− Жалғансарапшылардыңмұндайболжамжасауынаешқандайнегізжоқ. Бәлкім, мұныңбәріҚазақстандағыжағдайдытұрақсыздандыруғажәнемемлекеттерімізарасындағытатукөршілік, одақтастыққатынастардыбұзуғабағытталғанболуымүмкін. Мұндайболжамдардытекбіліксіз, өзгелердіңкөлеңкесінежасырынатынадамдарғанаайтуымүмкін.

− Қазақстанда кириллицадан латын әліпбиіне көшу процесі жүріп жатыр . Біздің көпжылдық ортақ тарихымызды , мәдени - рухани жақындығымызды ескерсек , бұл Ресейде белгілі бір деңгейде алаңдаушылық тудырып отыр ...

− БұлүдерістібіздіңТұңғышПрезидентімізНұрсұлтанНазарбаев «Руханижаңғыру» тұжырымдамасыаясындакөтерді. Оллатынқарпінекөшудіңтекқазақтілінеқатыстыекенін, орыстілініңжағдайынаәсеретпейтінінбірнешеретмәлімдеді. Жаңатехнологиялардыңжеделенгізілуінебайланыстыжаһандықақпараттықкеңістіктеқарқындытүрдеөзгеріпкеледі. Негізгіақпараттарлатынграфикасынанегізделгендіктен, біздіңбалаларымызжаңажағдайғабейімделуікерек. Қазақәліпбиінжаңғыртуқазақтілініңкоммуникациялықмүмкіндіктерінарттыруниетінентуындаған. СоныменқатарбізОрталықАзиямемлекеттерініңтәжірибесінескереотырып, латынқарпінебіртіндепкөшеміз. Қолданжеделдетугежолберілмейді. Себебі, мұндакириллицаданлатынғажайғанакөшуемес, қазақтілініңорфографиясынқайтақұружөніндеайтылыпотыр. Оданбөлек, қазақәдебиетініңклассиктерініңбарлықмаңыздыеңбектерікириллицадажазылғанын, көптегенқазақұрпақтарыныңкирилләліпбиіндебілімалғанынжәнеқазірдеоқыпжатқанынестеншығаруғаболмайды. Асығысқадамжасаумұндайүлкеніскезиянынтигізіп, шалысбастыруымүмкін. Сондықтанбұлмәселеніақылғасалып, парасаттылықпеншешукерек.

− Қазақстан салық саясаты және мемлекеттің бизнеспен қарым - қатынасы саласында алдыңғы қатарлы елдің бірі болып отыр . Кезінде Ресеймен бірге « Совет шинелінен » шыққан өзге де ТМД елдері үлгі аларлықтай Қазақстанның экономикалық жүйесінің мықты тұстары қандай ?

− Салықжүктемесінжеңілдету, бұл – Қазақстанныңда, Ресейдіңдеалдынақойыпотырғанстратегиялықмақсаты. Бұл – экономиканыңбәсекегеқабілеттілігінарттырып, инвестициялықахуалдыңтартымдылығынқамтамасызетудіңмаңыздыфакторы. ҚазақстандағысалықмөлшерлемесіТМДелдеріменсалыстырғандатөмен. Бұлжекекәсіпкерлермензаңдытұлғалардыңтабыстарынасалынатынсалықтарға, қосымшақұнсалығын, жекетұлғалардыңтабыссалығынқамтиды. Соныменқатар, ҚазақстанменРесейдіңсалықжүйесікөптегендамығанелдергеқарағандабіршамаоңтайлы, еңалдымен, олшағынжәнеортабизнестіқолдауғабағытталған. Кәсіпкерлердіңқазынашылықоргандарыменбайланысыныңминималдыдеңгейдеболуы – біздегісалықжүйесініңартықшылығы. Салықтықәкімшілендірурәсімдерінақпараттықжүйеарқылыжүзегеасыруғаболадыжәнебұлқажеттішара. Қазақстандағысалықоргандарынакәсіпкерлікқызметкеараласуғазаңбойыншатыйымсалынған. Салықтыңарнайырежимдерінқосаалғанда, кәсіпкерлергетүрлісалықжеңілдіктеріұсынылған. Бізмикрожәнешағынбизнессубъектілерінүшжылғатабыссалығынтөлеуденбосаттық, салықтықтексеружүргізугемораторийдежарияланды.

− Ал Қазақстан Ресейдің қандай тәжірибесін үйренгісі келеді ?

− Ресейдіңкедендікоперациялардыцифрландыружәнесалықтықәкімшілендіруісіндегіайқынжетістігінкөріпотырмыз. Кеденоргандарыадамныңараласуынмүлдемдерлікболдырмайтынтехнологияларды – декларациялардыавтоматтытүрдетіркеудіжәнешығарудыенгізді. ОсыреттеҚазақстанРесейдіңзияткерлікбақылау-өткізубекетімоделінеқызығушылықтанытыпотыр. СалықтықәкімшілендірудіцифрландырусаласындаРесейәлемдежетекшіорынғаие. Сіздердіңсалықтықбақылаудыкүшейтужәнеүлкендеректертехнологияларынқолданутәжірибелеріңізгедеерекшемәнберугеболады.

− Сіздің елде бизнес жүргізу ыңғайлы болғандықтан , ресейлік кәсіпкерлердің өз компанияларын Қазақстанда белсенді тіркеп жатқаны белгілі . Осыған байланысты қазіргі ахуал қандай және ресейлік бизнес Қазақстан экономикасы үшін қаншалықты тиімді ?

− Ресей – Қазақстанныңнегізгісауда-экономикалықсеріктесі. РесейденҚазақстанғатартылғантікелейинвестициякөлемі 15,7 миллиарддоллардықұрады. 2019 жылыекіжақтытауарайналымы 2018 жылменсалыстырғанда 6,2% артып, 20 миллиарддолларғажуықтады. Қазақстанда 7 мыңнанастамресейліккомпанияменекіелдің 3,5 мыңғажуықбірлескенкәсіпорындарытабыстыжұмысістепжатыр. Экономиканыңбасымсалаларындабірлескенжобаларбелсендііскеасырылуда. Мәселен, 2018 жылыРесейдіңірі «Полиметалл» компаниясыинвестициякөлемі 418 миллиондолларболатын «Бақыршық» тау-кенөндірукәсіпорныніскеқосты. Жалпықұны 6,6 миллиарддоллардықұрайтын 53 инвестициялықжобаныбірлесіпжүзегеасыружоспарланыпотыр. Былтырсәуірайындабізөндірістіккооперациясаласындағыбірлескеніс-қимылбағдарламасынқабылдадық. АлқазанайындабағдарламаныңалғашқыжобасыныңаясындаҚостанайда «Кировец» тракторларыншығаружұмысыбасталды. Зауыттыңқуаттылығыжылына 500 тракторғадейінжасапшығаруғажетеді. БізРесейменмұнай-газ, мұнай-химияжәнебасқадақайтаөңдеуүлесіжоғарыөнімшығаратынсалалардаынтымақтастықтыдамытуғаниеттіміз. Каспийқайраңындатеңіздегімұнай-газжобаларыбойыншаынтымақтастығымызнығайды. ҚазақстанРесейгестратегиялықсеріктесретіндесенімартады. «Лукойл» компаниясыдабіздіңелдетабыстыжұмысістеуде. Бұданбөлек, Қазақстандаинвестициялықжобалардыжүзегеасырыпжатқанресейлікбизнескеқолдаукөрсетеміз. ОсындайөзараынтымақтастықтыңнәтижесіндеөндірістіҚытайменОрталықАзиянарықтарынашығарамыздепүміттенеміз. БиылғыкүздеҚазақстан-Ресейфорумынөткізужоспарланған. Ондааймақтықэкономикалықынтымақтастықжөніндебірқатаршешімқабылданады. ОсымәселегежәнеекіжақтыынтымақтастықтыңтұтаскешенінеұдайыназараударыпотырғаныүшінПрезидентВладимирПутингеризашылықбілдіремін.

− Қытайдың Орталық Азиямен қарым - қатынастары қаншалықты тығыз ? « Қытай экспансиясы », ҚХР тарапынан төнетін қауіп бар ма ?

− ОрталықАзия, ҚытайжәнеРесейхалықтарығасырларбойыбір-біріменбелсендісаудажасасып, руханиілім-білімдеріналмасыпкеледі. СондықтанҰлыЖібекжолыаймақтыңтарихисимволынаайналды. ОрталықАзияныңгеостратегиялықорналасуыменоныңауқымдыәлеуетіәлемдікқауымдастықтыңжәнеҚытайдыңданазарынөзінеаудартыпотырғанысөзсіз. «Бірбелдеу – біржол» бастамасыОрталықАзиядатартымдыжобалардықолғаалуғамүмкіндікберді. ОлардыңкөпшілігіАзияинфрақұрылымдықинвестицияларбанкіменЖібекжолықорыныңкөмегіменжүзегеасырылды. Әрине, «Бірбелдеу – біржолдың» құрлықтыққұрамынҚытайменЕуропаны, ТаяуШығыстыбайланыстырыпотырғанҚазақстанжәнеаймақтағыбасқадаелдерсізелестетумүмкінемес. Қытайдантартылғанинвестицияменекіжақтысаудакөлемітұрақтытүрдеөсіпкеледі. 2018 жылыаймақтыңбеселінежинақталғанҚытайдыңтікелейинвестициясы 15 миллиарддолларғажуықтады. БылтырОрталықАзияныңҚытайменжалпытауарайналымы 33 миллиарддолларданасты. Екітараптасауда-экономикалықжәнеинвестициялықынтымақтастықтыдамытуғамүдделі. Сондықтан «Қытайэкспансиясы» туралыпікірістіңнақтыжағдайынасәйкескеледідепойламаймын.

− Қазақстан мен Қытай арасындағы ынтымақтастықты одан әрі дамытудың келешегі қандай деп ойлайсыз ?

− ҚытайменынтымақтастықтыдамытудаТұңғышПрезидентімізНұрсұлтанНазарбаевжемістіеңбекетті. Қазіргіуақыттаекімемлекетарасындағықарым-қатынастарұзақмерзімдістратегиялықсеріктестікдеңгейінежетті. Жоғарысаясидеңгейдегібайланыстардыңоңқарқынықалыптасты. БылтырқыркүйекайындаСиЦзиньпинменжүргізілгенкеліссөздербарысындаекіеларасындағыынтымақтастықтыңбасымбағыттарынайқындайтынБірлескенмәлімдемеқабылданды. Бізхалықаралықжәнеаймақтықұйымдарда (БҰҰ, ШЫҰ, АӨСШК) тығызжұмысістейміз. Қытай – Қазақстанныңмаңыздыэкономикалықсеріктесі. 2019 жылыекіжақтытауарайналымы 14,5 миллиарддолларғажетті. COVID-2019 пандемиясыменкүрестегіынтымақтастықпенкөрсетілгенөзаракөмектісеріктестіктарихындағыжарқынсәтдепайтуғаболады. ҚазақстанУханьғамедициналықгуманитарлықкөмекжіберді. ТелефонарқылысөйлескеніміздеТөрағаСиЦзиньпин «Досбасыңаістүскендетанылады» дегенмақалдыңдәлосындайсәттеөзектіекенінайтты. КоронавирустолқыныҚазақстанғакелгендеҚытайтарапыдадереугуманитарлықкөмеккөрсетіп, Қазақстанғабіліктімамандартобынжіберді.

− Қазақстанда АҚШ - тың әскери базасының пайда болуы мүмкін бе ?

− ҚазақстандаАҚШ-тыңәскерибазасынсалуталқыланыпжатқанжоқжәнебұлмәселекүнтәртібіндетұрғанжоқ. Соныменбірге, ҚазақстанменАмерикаҚұрамаШтаттарыарасындағыынтымақтастықэнергетика, инвестиция, технологиясияқтыстратегиялықсалалардатабыстыдамыпкеледі. Бізқарусызданужәнеядролыққарудытаратпаумәселелерібойыншаұдайыбайланыстамыз. Оғанқоса, бізАлматыдағыбұрынғыобағақарсыинститутбазасындабиологиялыққауіпсіздіксаласыбойыншадажұмысістедік. Біраққазіркелісімшарттыңаяқталуынабайланыстыамерикалықтарзертханаданкетіп, ондатекқазақстандықмамандарбюджетқаражатыесебіненжұмысістейді. Осысаладағызерттеулердіңөзектілігінескереотырып, бізресейлікмамандармендетығызынтымақтастықорнатуғадайынбыз.

− Байқоңырдың қазіргі тыныс - тіршілігі қалай ? Адамзаттың ғарышты бағындырудағы басты әлемдік ғарыш айлағының болашағы қандай болмақ ? Онда Ресейге орын бар ма?

− Ғарыш саласындағы бірлескен өзара іс-қимылдар мен Байқоңыр қаласын бірлесіп дамыту ісі – Қазақстан мен Ресейдің көпжақты ынтымақтастығының айқын көрінісі. Ғарыш айлағының тіршілігі мен оның тиімді даму мәселелерін Үкіметаралық комиссия қарастырады. Әсіресе, байланыс, телевизия және ғылыми зерттеулер саласында қолданылатын азаматтық ғарыш аппараттарын құру мәселесіне басымдық беріледі. «Гагарин старты» жобасы бойынша бірлескен жұмыстар атқарылуда. Ғарышқа жол ашқан осы тарихи алаңды жаңғыртуға Қазақстан, Ресей және БАӘ инвесторлары қаражат салуға ниетті. «Бәйтерек» бірлескен жобасының мақсаты – улы отынмен ұшырылатын «Протон» зымыранының орнына экологиялық қауіпсіз тасымалдаушы аппарат ұшыруға арналған зымыран-ғарыштық кешенін құру. Екі ел экономикасының дамуына айтарлықтай үлес қоса алатын «Байқоңыр» еркін экономикалық аймағын құру туралы Қазақстанның бастамасын ерекше атап өткім келеді. Биыл қазан айында ғарыш айлағының салынғанына 65 жыл толады. Біздің елдеріміз бұл атаулы датаны лайықты дәрежеде атап өтуі керек деп санаймын. Өйткені Байқоңыр – бүкіл адамзаттың игілігі. Оның әлемдік космонавтикадағы тарихи рөлі зор.

− Мазмұнды және қызықты жауаптарыңыз үшін рахмет! Сөз соңында «Комсомольская правда» газетінің ұжымы мен оқырмандарына қандай тілек айтар едіңіз?

− Осы сәтті пайдалана отырып, «Комсомольская правда» ұжымын газеттің 95 жылдық мерейтойымен құттықтаймын. Мен дамыған социализм дәуірінде де, тоқырау кезеңі мен сәтсіздікке ұшыраған қайта құру заманында да, сондай-ақ, КСРО құлдыраған кезде де «Комсомолканы» қызығып оқитынмын. Қазір де солай. «Комсомолканың» 95 жылдық тарихының кем дегенде 45 жылы менің көз алдымда өтті десем, артық айтқандық емес. Бұл факт көп нәрсені аңғартады деп ойлаймын. Келешекте газеттеріңіз екі халық арасындағы достықты одан әрі нығайтуға елеулі үлес қосады деп сенемін. Сіздерге шығармашылық табыс, оқырмандарыңызға амандық, бақ-береке тілеймін.